İhtiyari Arabuluculukta Arabulucu Ücretini Kim Öder?
Hukuki uyuşmazlıkların çözümünde giderek daha fazla tercih edilen bir yöntem olan ihtiyari arabuluculuk, tarafların gönüllü olarak bir araya gelerek anlaşmazlıklarını çözmeye çalıştığı bir süreçtir. Ancak bu süreçte en çok merak edilen sorulardan biri, arabuluculuk ücretinin kim tarafından ödeneceğidir. Bu yazıda, hem küresel hem de yerel perspektiflerden bu soruyu ele alacağız.
Küresel Perspektif: Arabuluculuk Ücretinin Paylaşımı
Dünyanın farklı bölgelerinde arabuluculuk ücretlerinin nasıl belirlendiği ve kim tarafından ödendiği konusunda çeşitli uygulamalar bulunmaktadır. Çoğu ülkede, arabuluculuk ücretleri taraflar arasında eşit olarak paylaşılır. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’nde, taraflar arabuluculuk sürecine başlamadan önce ücret konusunda anlaşma sağlarlar ve genellikle ücretler eşit olarak bölüştürülür ([Miles Mediation][1]). Ancak bazı durumlarda, özellikle işçi-işveren ilişkilerinde, bir taraf tüm ücreti üstlenebilir.
Avrupa’da da benzer bir yaklaşım söz konusudur. Birleşik Krallık’ta, taraflar arabuluculuk ücretini önceden kararlaştırır ve genellikle eşit olarak paylaşırlar. Ancak bazı özel durumlarda, örneğin bir tarafın finansal durumu göz önünde bulundurularak, ücretin tamamı bir tarafça ödenebilir ([learn.cedr.com][2]).
Türkiye’de Uygulama: Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi
Türkiye’de ihtiyari arabuluculukta, arabuluculuk ücretinin kim tarafından ödeneceği konusunda belirli düzenlemeler bulunmaktadır. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na göre, arabuluculuk ücretinin belirlenmesinde Adalet Bakanlığı tarafından yayımlanan Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi esas alınır ([arenarabuluculuk.com][3]). Bu tarifeye göre:
Tarafların Anlaşması Durumunda: Taraflar, arabuluculuk ücretini nasıl paylaşacaklarına dair anlaşma yapabilirler. Ancak bu anlaşma, asgari ücret tarifesinin altında olmamalıdır.
Tarafların Anlaşmazlığı Durumunda: Eğer taraflar ücret konusunda anlaşmazlık yaşarlarsa, ücretin eşit olarak paylaşılması esastır ([alfaarabuluculuk.com][4]).
Kültürel ve Toplumsal Dinamikler
Arabuluculuk ücretinin ödenmesi, sadece hukuki bir mesele olmanın ötesinde, kültürel ve toplumsal dinamiklerle de şekillenir. Türkiye’de, özellikle aile içi anlaşmazlıklarda, taraflardan birinin tüm ücreti üstlenmesi yaygın bir uygulamadır. Bu durum, tarafların birbirlerine olan güvenini ve ilişkilerini pekiştirmeyi amaçlar.
Diğer yandan, bazı durumlarda, özellikle ticari uyuşmazlıklarda, taraflar arabuluculuk ücretini eşit olarak paylaşmayı tercih ederler. Bu, her iki tarafın da sürece eşit katkı sağladığı ve adaletin sağlandığı bir yaklaşım olarak kabul edilir.
Sonuç
İhtiyari arabuluculukta arabulucu ücretinin kim tarafından ödeneceği, tarafların anlaşmasına ve yerel düzenlemelere bağlı olarak değişiklik gösterir. Küresel ölçekte, ücretlerin eşit paylaşılması yaygın bir uygulama iken, Türkiye’de de benzer bir yaklaşım benimsenmiştir. Ancak kültürel ve toplumsal faktörler, bu genel kuralda istisnalar yaratabilir.
Sizce, arabuluculuk ücretinin paylaşımı konusunda en adil yaklaşım nedir? Kendi deneyimlerinizden yola çıkarak, ücret paylaşımının taraflar arasındaki ilişkilere nasıl etki ettiğini düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı bizimle paylaşın!
[1]: https://milesmediation.com/blog/mediation-tip-8-who-should-pay-mediation-costs/?utm_source=chatgpt.com “MEDIATION TIP #8: WHO SHOULD PAY MEDIATION COSTS?”
[2]: https://learn.cedr.com/knowledge-base/who-pays-for-the-mediation?utm_source=chatgpt.com “Who pays for the mediation? – CEDR”
[3]: https://www.arenarabuluculuk.com/blog/ihtiyari-arabuluculukta-arabulucu-ucreti?utm_source=chatgpt.com “İhtiyari Arabuluculukta Arabulucu Ücreti”
[4]: https://www.alfaarabuluculuk.com/ihtiyari-arabuluculuk-ve-arabulucu-ucreti/?utm_source=chatgpt.com “İhtiyari Arabuluculuk ve Arabulucu Ücreti”